Sayı :E-40216608-010.06.01-00097811729
Konu :Türkiye’de Serbest Dolaşımda Bulunan Eşyanın
Serbest Bölgeden Türkiye’ye İthali
GENELGE
(2024/09)
3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber; yer ve sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenmiş, serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen ve serbest dolaşımdaki eşyanın bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlı olanaklardan yararlandığı yerlerdir.
4458 sayılı Gümrük Kanununun 3 üncü maddesinde; “Serbest dolaşımda bulunan eşya” deyimi, 18 inci madde hükümlerine göre tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen ve bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan ithal edilen girdileri bulundurmayan veya şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik değer taşımadığı tespit edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ithal edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesinde, yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikte elde edilen veya üretilen eşya olarak tanımlanmıştır.
Gümrük Kanununun 74 üncü maddesine göre Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.
Gümrük Kanununun 155/4 ve 162 nci maddeleri uyarınca gümrük statü belgesi, ilgilinin talebi üzerine, gümrük idareleri tarafından serbest bölgeye konulmuş eşyanın gümrük statüsünü onaylayan ve serbest dolaşımda bulunup bulunmadığının tespitinde kanıt olarak kullanılan bir belgedir. Gümrük Yönetmeliğinin 424 üncü maddesinde ise gümrük statü belgesinin; Türkiye’den serbest bölgelere ihracat beyannamesi kapsamında gönderilen eşyanın, serbest dolaşımda bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla bölgeye giriş aşamasında düzenleneceği; A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmesinde tevsik edici belge olarak kullanılacağı hükümlerine de yer verilmiştir. Bu kapsamda, Türkiye’de serbest dolaşıma giriş işlemleri tamamlanan ya da tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen eşyanın, serbest bölgeye ihracat beyannamesiyle gönderilmesi durumunda, serbest dolaşımda olduğunun tevsiki için gümrük statü belgesinin düzenlenmesi gerekmektedir.
Gümrük Yönetmeliğinin 431 inci maddesi; “Serbest bölgede üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak üretilen eşyanın serbest dolaşıma sokulmak istenilmesi durumunda beyan sahibinin talebi halinde Kanunun 161 inci maddesi, talep olmaması halinde ise aynı Kanunun 15 inci maddesi hükümlerine göre gümrük vergileri hesaplanır.” hükmünü amirdir.
Belirtilen nedenlerle, serbest bölgelerin Türkiye Gümrük Bölgesinin bir parçası olduğu da dikkate alınarak, Gümrük Kanununun 3 üncü maddesi uyarınca Türkiye’de serbest dolaşımda olduğunu gösteren gümrük statü belgesi eşliğinde ihracat beyannamesiyle serbest bölgeye konulan eşyanın; değişikliğe uğramadan Türkiye’ye ithalinde ya da serbest bölgede üretimde kullanılmasını müteakip nihai ürünün ithalinde vergilendirmenin girdiler üzerinden talep edilmesi halinde, gümrük vergileri tahsil edilmeksizin işlemler tekemmül ettirilecektir.
Bilgi ve gereğini rica ederim.