Gümrük Yönetmeliği’nin Alıcı ile satıcı arasındaki ilişkiyi belirleyen 55. Maddesine göre aşağıdaki durumlarda alıcı ve satıcı arasında ilişkinin varlığından söz edilebilir.
a)Birbirlerinin memuru veya idarecileri olmaları, b)Birbirlerinin yasal ortakları olmaları, c)İşçi ve işveren ilişkisi içinde bulunmaları, ç) Her iki firmanın oy hakkı veren hisse senedi veya sermaye paylarının en az %5’i doğrudan veya dolaylı olarak aynı kişilere ait olması veya bu kişilerin kontrolü altında veya elinde bulunması, d)Birinin diğerini dolaylı veya dolaysız olarak kontrol etmesi, e)Her ikisinin de doğrudan veya dolaylı olarak bir üçüncü kişi tarafından kontrol edilmesi, f)Her ikisinin birlikte, bir üçüncü kişiyi doğrudan veya dolaylı olarak kontrol etmesi, g)Aynı ailenin üyeleri olmaları.
Ancak, Tek acente, tek distribütör veya tek bayii olarak birbiri ile iş ilişkisi içinde bulunan kişilerin yukarıdaki kıstaslara uymamaları durumunda ise ilişki içinde olmadıkları kabul edilir.
4458 sayılı Gümrük Kanunu ise, alıcı ile satıcı arasında bir ilişkinin varlığı durumunda satışa ilişkin koşulların incelenerek, bu ilişkinin fiyatı etkilemediği belirlenirse, satış bedelinin kabul edilileceğini, Gümrük idaresinin, beyan sahibi veya diğer kaynaklardan elde ettiği bilgilere dayanarak, söz konusu ilişkinin fiyatı etkilediği kanısına varırsa, bu hususları beyan sahibine yazılı olarak bildireceğini, süresi içinde verilmek şartıyla beyan sahibinin cevap hakkının saklı tutulacağını hüküm altına almıştır.
Yine 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241. Maddesi, vergi kaybı doğurmamasına karşın, birbirleriyle ilişkisi bulunan kişiler arasında bir satış işlemi olması ve bu ilişkinin gümrük beyannamesinde beyan edilmemesi durumunda her bir işlem için usulsüzlük cezasının 2 katı uygulanmasını hüküm altına almıştır. (170.-TL ceza)
Bu bağlamda, yurtdışı ihracatçı firma (satıcı) ile şirketiniz arasında yukarıda belirtilen kıstaslarda bir ilişki olması durumunda konudan müşteri temsilcinizi yazılı olarak haberdar etmeniz cezai bir müeyyide ile karşılaşılmaması açısından önem arz etmektedir.
Bilgilerinize saygılarımızla arz ederiz,
ÇELENK GÜMRÜK